Uitreiking Clara Meijer-Wichmann Penning 2022

Rond de honderd mensen namen deel aan de uitreiking van de Penning op 28 oktober in de Amsterdamse Vondelkerk, leden van de Liga voor de Rechten van de Mens en mensen die in Nederland op een andere manier bij de mensenrechten zijn betrokken. Twee van de drie laureaten waren in persoon aanwezig, Renske Leijten en Pieter Omtzigt; Chermaine Leysner moest wegens ziekte verstek laten gaan. In haar openingswoord kondigde de voorzitter van de Liga, Symone Gaasbeek-Wielinga, aan dat voor haar een apart uitreikingsevenement zal worden gehouden.

Symone memoreerde dat de Liga in oktober 1972, vijftig jaar geleden, opgericht werd. Voortaan zal de uitreiking van de Penning in de maand oktober plaatsvinden. Met de Penning eert de Liga dit jaar enkele van de mensen die zich hebben onderscheiden door hun volhardende inzet in het ophelderen van het kinderopvangtoeslagen-schandaal en het tegengaan van de effecten ervan. Het schandaal is helaas een goed voorbeeld van veronachtzaming van mensenrechten, zowel in de beleidsvoering van de overheid als in de directe relatie met slachtoffers. Mensen met een migratie-achtergrond werden discriminerend bejegend, mensen werden vermalen door de inzet van machtsmiddelen door de overheid.

Het huidige bestuur acht een organisatie van de burgers van Nederland die aandacht vraagt voor de mensenrechtensituatie in ons land nog steeds van groot belang. Na enkele jaren van beperkte activiteiten, met de Covid-jaren als dieptepunt, wil het bestuur met een ondersteunend team de organisatie weer op de kaart zetten – zie het beleidsplan 2022-2025.

Professor Cees Hamelink, Athena Hoogleraar voor Global Health & Human Rights, en oud-voorzitter van de Liga, sprak over de achtergronden van de uitreiking. Hij belichtte artikel 28 van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens, dat zegt dat iedereen het recht heeft op een maatschappelijke orde waarin de mensenrechten gerealiseerd kunnen worden. Daarvoor zijn burgers nodig die niet wegkijken. “De juriste Meijer-Wichmann koesterde het politieke principe dat juist door in de strijd rechtvaardige middelen te hanteren, mensen zich leren ontwikkelen naar een rechtvaardiger samenleving. Evenals Hannah Arendt streed zij tegen wat wellicht de hoofdzonde van een immorele samenleving is ‘de zonde van de gedachteloosheid’.”

In reactie op de uitreiking van de oorkonde benadrukten Renske Leijten en Pieter Omtzigt dat hun activiteiten voortvloeiden uit hun werkzaamheden als parlementariër en dat ze nog steeds niet zijn afgerond. Zowel de reparatie voor de slachtoffers van het schandaal als aanpassingen in overheidsbeleid en -praktijk vragen voortdurende aandacht.

Barbara Oomen, voorzitter van de Raad van Bestuur van de Hogeschool Zeeland en hoogleraar in de Sociologie van de Mensenrechten, reflecteerde op het belang van aandacht en inzet voor mensenrechten ‘dicht bij huis’, zoals de Liga die nastreeft. Individuen en maatschappelijke organisaties kunnen in hun optreden rechtstreeks aan mensenrechtennaleving bijdragen, maar de landelijke overheid heeft een uiteindelijke verantwoordelijkheid die niet kan worden weggeorganiseerd. En als de overheid die verantwoordelijkheid niet waarmaakt, moet er een ‘deur zijn om op te kloppen’, iets dat momenteel met name voor sociaal-economische rechten in Nederland niet goed is geregeld. Ook zou grondwettelijke toetsing door de rechter eindelijk moeten worden ingevoerd, een onderwerp dat door het toeslagenschandaal weer op de agenda is gekomen.

De muziek bij de uitreiking werd verzorgd door Orchestre Partout. De uitreiking werd mede mogelijk gemaakt door de Haella Stichting.

Bekijk hier alle fotos van de uitreiking.